Overspannen zijn is niet relaxed

Het is niet fijn als je de laatste tijd niet zo lekker slaapt. Als je veel moe bent. Dat je vaker dan normaal hoofdpijn hebt. En soms misschien ook wel eens duizelig bent. Dat overspannen gevoel in je lichaam voelt niet goed. En ergens weet je de reden. Je helpt graag mensen (omdat je dat gewoon leuk vindt). Maar je voelt dat je misschien net iets te veel over je grenzen bent gegaan. En dat je net iets te vaak iets voor iemand anders hebt gedaan. Misschien ook wel om alleen aardig gevonden te worden. Je geeft ten koste van jezelf, wat zich uit in ‘please-gedrag’. Of ook wel ‘alsjeblief-gedrag’.

In dit artikel deel ik waar overspannenheid vandaan komt en geef ik mijn 6 fijnste tips hoe je iets meer van het overspannen gevoel af kunt komen.

Alsjeblieft-gedrag

Pleasen komt van het Engelse woord ‘please’ en dat betekent letterlijk vertaalt ‘alsjeblieft’. Pleasen heeft blijkbaar te maken met de ander iets geven, waardoor please-gedrag ten diepste alsjeblief-gedrag is.

In feite is het een onbalans tussen geven en ontvangen, wat een scheve verhouding geeft. Je geeft iets aan de ander terwijl het ten koste van jezelf en jouw energiebalans gaat. Je gaat over je eigen grens heen én je laat de ander over jouw grens heen gaan. Het gaat op den duur ten koste van de relatie met de ander en kan zich uiten in overspannenheid.

Overspannen zijn komt vaker voor bij vrouwen

Gek genoeg komt overspannenheid bijna twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Hoe dat kan? Vrouwen worden geconditioneerd om te zorgen voor het welzijn van anderen. Hierdoor nemen vrouwen talloze rollen op zich en vragen het uiterste van zichzelf en raken overbelast. Naast werken, het huishouden en de kinderen verzorgen willen ze ook nog een leuke partner zijn, een goede vriendin zijn, een leuke collega, een goede verzorger voor hun oude moeder, etc. Het liefst willen ze in alle rollen perfect zijn. Best vermoeiend, toch vrouwen?

Medisch gezien blijven stresshormonen langer in het lichaam zitten van een vrouw dan van een man en is er een grotere afgifte van deze chemische triggers. Mannen hebben van nature een grotere aanmaak van serotonine, wat de werking van stress vermindert. Ook verwerken de hersenen van de vrouw stress anders dan bij mannen. Vrouwelijke hersenen gaan anders met informatie om en daardoor reageren vrouwen heftiger op stress.

Al met al, vrouwen zitten ‘gewoon’ anders in elkaar dan mannen 😊

Waar kun je overspannen van raken?

Je kan spanning krijgen van verplichtingen, problemen of gebeurtenissen. Wanneer je niet goed met spanning om kan gaan raak je overspannen. Normale dagelijkse bezigheden kan je niet meer goed uitvoeren. Als je dit niet oplost zal het probleem alleen maar groter worden. Te veel spanning kan ernstige klachten geven.

Misschien heb je geprobeerd iets aan de situatie te veranderen, maar met de methode die je probeerde lukte het niet. Je weet niet wat je moet doen. Hoe kom je hiervan af?!

Als je niet de juiste informatie hebt en je niet weet hoe je van jouw overspannenheid moet afkomen, is dat best lastig. En als je al wel een manier hebt geprobeerd en het heeft niet geholpen, denk je bij de volgende keer waarschijnlijk: waarom zou het deze keer wél lukken??

Het opstapelen van omstandigheden

Overspannen kan vele oorzaken hebben. Vaak is niet één oorzaak aan te wijzen, maar wordt overspannen zijn veroorzaakt doordat meerdere omstandigheden zich opstapelen. Voorbeelden van omstandigheden die overspannenheid kunnen veroorzaken zijn:

• het overlijden of ernstig ziek worden van een dierbare
• een verhuizing of verbouwing
• een nieuwe baan
• trouwen
• het krijgen van een kind
• mantelzorg
• hoge werkdruk
• geldzorgen
• problemen met je gezondheid

Overspannenheid kan zich zowel in psychische als lichamelijke klachten uiten. Misschien ben je heel moe of slaap je slecht. Je kan niet zo goed tegen lawaai en vermijdt de drukte op straat. Je huilt wat sneller dan normaal. Je hebt een gejaagd gevoel en je kan je niet goed concentreren. Je dagelijkse werkzaamheden kan je niet meer zo goed uitvoeren als dat je gewend bent. Je vergeet dingen wat je normaal niet vergeet en je weet niet wat er met je aan de hand is. Je voelt je machteloos en bent overprikkeld.

Misschien heb je hoofdpijn of buikpijn. Je kan last hebben van duizeligheid of pijn op de borst. Je bent sneller uitgeput dan normaal en hebt last van hartkloppingen. Je kan moeite hebben met lopen of last van zware benen. Je kan ook last hebben van je maag. Allemaal symptomen van overspannen zijn, waar je dagelijks last van kan hebben. We weten hoe je eraan komt, maar hoe ga je er mee om? Of hoe voorkom je het? En als je het hebt, hoe kom je er vanaf?

Van overspannen naar ontspannen

Stap 1 is dat je accepteert dat je overspannen bent. Dit is de basis. Herstel wordt lastig als je er continu tegen blijft vechten. Na deze acceptatie is het goed om de oorzaken van je overspanning in kaart te brengen. Dit kan je bijvoorbeeld doen door een piekerschrift te kopen waarin je gedachten van je afschrijft.

Plan daarvoor een vaste tijd op een dag en schrijf al je piekergedachten op. Schrijf op welke dingen je op dit moment veel spanning geven en wat je daaraan zou kunnen veranderen. Schrijf ook op welke dingen je op dit moment energie geven en maak daar elke week tijd voor.

Hierdoor krijg je steeds meer en meer inzicht in wat jouw dat overspannen gevoel geeft en wat jouw jouw juist energie geeft. Nu is het zaak om die energie vast te houden en te bedenken hoe jij het beste kan ontspannen. Ik geef je mijn zes fijnste tips.

Ontspannen tip 1: Structuur aanbrengen

Breng structuur aan in je dagelijkse bezigheden en zorg ervoor jouw dag weer overzichtelijk wordt. Rust en regelmaat zijn de kernwoorden nu.

Ontspannen tip 2: Beweeg regelmatig

Zorg ervoor dat je elke dag voldoende beweegt. Loop elke dag een rondje. Ga naar de sportschool. Doe thuis je oefeningen. De stress die in je lichaam zit wil je er losjes uit bewegen en nieuwe energie je lichaam in brengen.

Ontspannen tip 3: Gezonde leefstijl

Zorg goed voor jezelf. Slaap elke nacht 7 tot 8 uur en eet gezond. Matig ook het drinken van alcohol. Het helpt misschien op korte termijn maar het biedt geen structurele oplossing. Gezond eten heeft een enorm effect op de balans in je lichaam.

Ontspannen tip 4: Zoek steun

Blijf niet in je eentje piekeren. Deel je zorgen met iemand die dezelfde spanning heeft of heeft gehad. Dit kan helpen om je eigen spanningen te relativeren. Krop je gevoelens niet op, maar deel ze met iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld je partner of een goede vriend(in).

Ontspannen tip 5: Doe iets wat je echt leuk vindt

Zorg ervoor dat je voldoende rust neemt en voldoende ontspant. Probeer bijvoorbeeld te mediteren of ga lekker wandelen. Kijk nog eens naar je lijstje wat je had opgeschreven van dingen die je leuk vond. Maak er tijd voor.

Ontspannen tip 6: Een NEE is ook een JA

Het kan ook zo zijn dat je JA zegt terwijl je eigenlijk NEE wilt zeggen. Hoe weet je of je over je grenzen heen gaat?

Door het te voelen. Wanneer je dat voelt, dan is het tijd om nee te zeggen. Blijf ook bij ‘nee’ en verander de ‘nee’ niet in een ‘ja’. Als iemand iets doet wat tegen jouw grens ingaat, bespreek je grens en geef niet toe als jij er echt niet achter staat.

Weet wel; mensen herstellen goed van overspanning, maar niet iedereen herstelt even snel. Bij een actieve aanpak is de kans groot dat je je normale bezigheden geleidelijk weer kunt oppakken. Meestal lukt dit binnen enkele weken tot maanden. Maar gun jezelf de tijd om hier aan te werken en zeg JA tegen een ontspannen leven.

Vond jij dit artikel waardevol? En zeg jij samen met mij en vele andere JA tegen een ontspannen leven? Geef een like en laat mij dat weten. Leuk! 

Geschreven door Aisa Gorter. Eindredactie door Maartje Steenhof en Mandy Bastiaenen.