Tijd om te ontsnappen van je werk

Je ligt zondagavond in bed. Je kijkt terug op een heerlijk weekend. Je hebt met vrienden genoten op een terras met bier, wijn en hapjes. Je hebt een bezoek aan een voorstelling gebracht en gelanterfant. Maar een onbestemd gevoel bekruipt je. Maandag begint een nieuwe dag van een werkweek. Als er iets is waar je niet naar uitkijkt, is het dat vooruitzicht. ‘Geen zin in werk’ is het enige waar je aan denkt als je in bed ligt. Hoe ga je deze week doorkomen? Misschien een gevoel dat je al langer kent of één die regelmatig de kop opsteekt.

In dit artikel geven we je een aantal inzichten die je helpen om om te gaan met dit gevoel en los te breken uit die gevangenis.

Werken als Sisyphus

Geen zin in werk is een gevoel dat velen bekend zal voorkomen. Ook mij is dat gevoel niet vreemd. Soms voelt het alsof ik net als Sisyphus ben (de mythodologie waar voor een straf continu een zware steen de heuvel op geduwd moet worden). Ik voel ook dat ik continu een taak moet uitvoeren die maar niet ophoudt. De grote zware steen de berg opduwen. Ik duw, trek en zwoeg en toch lijkt het dan – als ik boven op de heuvel sta – allemaal voor niets geweest.

Ik zie de uitdaging in het werk niet. Ik voel me nutteloos, omdat wat ik doe zoveel lijkt op wat ik al (zo vaak) heb gedaan. Dezelfde vraagstukken die terugkeren waarvan ik dacht dat die nu toch opgelost zouden zijn. Na het voltooien van mijn taak zie ik hoe de steen weer langzaam terug de heuvel afrolt. Ik sjok achter de steen aan en begin opnieuw aan dat wat ik al zo vaak heb gedaan. Ik heb de goden niet getart of misleid waardoor ik mijn ellendige lot heb bezegeld. En toch voelt het alsof ik gevangen zit in een situatie waaraan ontsnappen onmogelijk lijkt te zijn.

De uitdrukking Sisyfusarbeid heb ik vaak genoeg ervaren: (zware) arbeid zonder dat er enige gevolgen aan lijken te zitten. Ik kan er moedeloos van worden.

Geen zin in werk creëert jouw gevangenis

Werk kan als een gevangenis voelen, zonder ontsnappingsroute. Misschien ben je al een tijd op zoek naar een andere baan, je worstelt met het terugkerende gevoel van de zinloosheid van je werk, of je wilt iets totaal anders gaan doen, maar die switch vraagt tijd. Wat je situatie ook is, je (h)erkent dat je passie ver te zoeken is. En zolang er niets anders op je pad komt, zit er niets anders op dan door te zetten, het ‘geen zin in werk’ gevoel maar te accepteren. En er het beste maar van te maken.

Wil je geïnspireerd worden hoe je tóch uit de gevangenis kan ontsnappen?

In de film The Shawshank Redemption wordt Andy Dufresne veroordeeld voor de moord op zijn vrouw en haar minnaar. Hoewel hij beweert onschuldig te zijn, is er niemand die naar hem luistert. In de gevangenis probeert hij, zo goed en kwaad als het gaat, een leven op te bouwen. Hij sluit vriendschap met medegevangenen en weet de ingeslapen bibliotheek om te toveren tot een inspirerende plek. Ook zet hij zijn eigen financieel adviesbureau op voor de cipiers. Andy zit letterlijk gevangen en kan geen kant op. Zo kan ook ons werk voelen als nut of noodzaak en een gevoel van passie ontbreekt. Toch is het verhaal van Andy een mooie metafoor van hoe wij om kunnen gaan met een situatie die uitzichtloos lijkt.

Als je jouw werk ervaart als een gevangenis, eentje waar je voorlopig niet aan kan ontkomen, kan je er maar beter het beste van maken.

Maar hoe doe je dat?

De wijze waarop Andy met zijn gevangenschap omgaat vind ik een mooie inspiratiebron. Laat ik je daarom inspireren met de ontsnappingstips van Andy en mij, en breek daarmee steeds een stuk van de gevangenismuur af.

Ontsnappingstip 1: Je bent meer dan je werk

We vergeten het weleens, omdat werk het grootste gedeelte van onze tijd opslokt. Maar werk is niet het enige wat ons maakt tot wie wij zijn. Buiten ons werk hebben we vaak genoeg andere dingen waar we ons ei in kwijt kunnen. Als je geen zin in werk hebt, wil dat niet zeggen dat je niet de zin in andere dingen kunt halen.

Dat kan sport zijn, hobby’s, gezin of andere dingen. Neem Andy als voorbeeld. Hij is een gevangene en zou zichzelf in alle opzichten zo kunnen zien. Maar hij weet dat hij meer is dan een veroordeelde en gaat binnen de gevangenismuren op zoek naar zingeving.

Ben jij een gevangene met weinig perspectief? Of ben jij net als Andy iemand die verder kan kijken dan de gevangenismuren die hem omringen? Ik heb zelf gemerkt dat mijn leven een stuk leuker wordt als ik niet zo zwaar til aan mijn werk en vooral de zin vind in dat wat ik daarnaast doe.

Stel jezelf de vraag: ‘Werk je om te leven of leef je om te werken?’

Hoewel ik op dit moment niet de baan heb waar ik iedere ochtend superenthousiast voor uit mijn bed stap, biedt deze baan wel de mogelijkheid om naast mijn werk andere dingen te doen waar ik plezier aan beleef?

Zoek voor jezelf uit wat jou, naast je werk, nóg meer maakt tot wie je bent. En wat haal jij daar voor jezelf uit. Als je een hobby hebt, waarom haal je daar zoveel plezier uit? Wat zijn de dingen die je graag met je gezin doet en waarom? Ga op zoek naar de passie die achter al die activiteiten zit.

Ontsnappingstip 2: Blijf jezelf uitdagen

Als je het gevoel hebt dat je de uitdaging in je werk mist, stook het vuurtje dan weer op.  Zoek iets nieuws waardoor je blikveld verruimt en je weer energie krijgt. Zoek bijvoorbeeld cursussen of workshops waar je bloed sneller van gaat stromen. Het kan met je werk te maken, maar dat hoeft natuurlijk niet per se. Vind in ieder geval iets waardoor je het gevoel krijgt dat je weer uitdagingen hebt en je jezelf verder kan ontwikkelen. Op welk vlak dan ook.

Ik volg zelf bijvoorbeeld regelmatig opleidingen die weinig tot niets met mijn huidige baan te maken hebben. Het zijn allemaal cursussen die mijn creativiteit aanwakkeren. Iets wat ik in mijn huidige werk mis. Misschien met een omweg, maar ik geloof dat deze opleidingen mij uiteindelijk ook dichter bij de baan brengen die bij mij past. Ook het schrijven van dit artikel is een mooi voorbeeld van hoe ik, buiten mijn werk, uitdagingen zoek. Het stimuleert mij om op een andere manier te schrijven dan ik vanuit mijn werk gewend ben.

Andy vond zijn uitdaging in het opzetten van het financieel adviesbureau voor de cipiers en de directeur van de gevangenis. En het mooie is dat dit hem uiteindelijk ook zijn vrijheid en een nieuw begin buiten de gevangenismuren opleverde. Ga jij ook voor je eigen vrijheid? Dan is dit een mooie tip voor je.

Ontsnappingstip 3: Maak van de lichtpuntjes een nieuwe focus

Als er nog geen zicht is op een andere baan, ga dan in je werk op zoek naar die onderdelen die je wél leuk vindt. Of je uitdagen. Soms vertroebelt ons beeld teveel als de focus ligt op wat niet leuk is. Hierdoor zien we niet meer dat er ook nog onderdelen in het werk zijn die wél de moeite waard zijn. Je hebt misschien nu geen zin in je werk, maar door je focus te verleggen kan er een ander beeld ontstaan.

De lichtpuntjes vind ik onder andere door projecten buiten mijn eigen vakgebieden aan te nemen. Omdat het een nieuw onderwerp is, waar ik niet in thuis ben, wordt mijn focus verlegd. De saaie routine wordt doorbroken door een nieuw onderwerp waar ik energie van krijg.

Andy zag zijn lichtpunt toen hij zijn naam in de gevangenismuur wilde kerven. Hij ontdekte dat de muur poreus was. Zo bedacht hij een manier om uit de gevangenis te ontsnappen door steeds beetjes van de muur weg te schrapen en te hakken. Een poster op deze muur onttrok dit werk aan het oog. Dit vroeg veel focus, tijd en een andere mindset, maar het leverde hem uiteindelijk vrijheid op.

Ontsnappingstip 4: Laat anderen jouw ontsnappingsroute niet bepalen

Als je weet dat jouw baan niet meer is waar je gelukkig van wordt en je wilt iets totaal anders doen, volg dan vooral jouw eigen pad. Wanneer je wilt switchen van baan kost dat soms meer tijd dan je misschien zou willen. Liever vandaag dan morgen. Het vraagt standvastigheid en vertrouwen dat wat je nastreeft in de toekomst verscholen ligt. En juist in die periode, waarin het nieuwe nog niet in zicht is, kan je huidige baan voelen alsof je als Sisyphus moet werken.

De verleiding is groot om te luisteren naar of te doen wat anderen zeggen als je aangeeft dat je geen zin in werk hebt. ‘Doe het vooral zus of zo’. Ik heb zelf ervaren dat dat vaak niet helpt. Mijn leven, mijn baan en dus ook mijn pad. Het uitschakelen van de meningen van anderen is niet altijd makkelijk. Maar als je gelooft dat jouw doel bereikbaar is, dan krijg je dat voor elkaar. Soms blijft het een worsteling, en soms kom je bekende valkuilen tegen waar je toch weer instapt. Blijf jezelf herinneren dat niemand anders dan jijzelf je pad kan bepalen om je bestemming te bereiken.

Om terug te komen op Andy. Hij krijgt te maken met grote tegenslagen en zijn geduld wordt dusdanig op de proef gesteld. En toch blijft hij al die jaren vertrouwen dat zijn ontsnappingsplan hem zijn vrijheid zal brengen. Hij houdt vast aan zijn eigen pad waardoor zijn harde werken wordt beloond. Uiteindelijk is hij in staat om de zware steen van zich af te schudden en het leven te leiden wat hij al die jaren niet uit het oog is verloren.

Hoe ziet jouw meest briljante scène eruit?

Voor mij is de meest briljante scène uit de film het moment dat de directeur ontdekt hoe Andy uit zijn gevangenis heeft weten te ontsnappen.  En hierin zit voor mij de inspiratie die ik uit de film haal. Hoe lang de weg ook lijkt, het vraagt geduld en inzet, maar er ís een ontsnappingsroute. En soms is er niemand die het had zien aankomen. Misschien zelfs jij niet.

Dus bedenk een briljant ontsnappingsplan waar jij, net als Andy, al aan kunt werken. Een ontsnapping die iedereen versteld doet staan.

Hoe zou dat ontsnappingsplan er voor jou uit kunnen zijn?

Go for it en breek vrij! Wij steunen je.

p.s. Tof artikel? Gaf het inzicht? Druk op ‘like’, deel het in jouw netwerk of laat het me weten in de comments!

Geschreven door Anne Floor van Pelt. Eindredactie door Maartje Steenhof en Mandy Bastiaenen.